Archaïsch

Ik bevind mij wel eens in de positie dat ik woorden moet uitleggen of toelichten. Het gaat dan vaak om wat lastigere woorden die de gemiddelde Telegraaf-lezer onmogelijk op eigen kracht zou kunnen ontcijferen of doorgronden: ‘antroposofisch’, ‘transcendentie’, ‘sanguinisch’, ‘clitoris’ of ‘intelligentie’. Vaak is het prima mogelijk om daar een vervangend woord of alternatieve beschrijving voor te vinden. Maar afgelopen week kwam ik een bijzonder soort woord tegen, een woord dat het best beschreven wordt door… zichzelf.

Dat specifieke woord staat ook groot boven dit stuk: archaïsch. Natuurlijk, je kunt het zonder probleem beschrijven zoals Van Dale dat doet. Dan wordt het iets als ‘(opzettelijk) ouderwets’. Maar hoe je er ook naar kijkt, archaïsch is zelf toch echt het beste voorbeeld van een archaïsch woord. Er zit een soort fraaie reflexiviteit in: archaïsch is archaïsch. Die reflexiviteit zien we bijvoorbeeld ook in de zin ‘een ‘woord’ is een woord’. Goed beschouwd leggen we met dit soort zinnen iets uit wat al als bekend wordt verondersteld. Waarmee elke reden om het woord uit te leggen komt te vervallen…

Dit stukje was zonde van uw tijd.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *